Бурабай курортында орналасқан Кенесары үңгірі тарихи, геологиялық және археологиялық құндылықтарды біріктіретін еліміздегі бірегей ескерткіш болып саналады. Ежелгі жартастағы суреттерден бастап бай биологиялық алуан түрлілік зерттеушілер мен табиғат аясында демалушылар үшін таптырмас орын.
Кенесары үңгірінің атауы аңызға айналған қазақ ханы Кенесары Қасымовтың есімімен байланысты. Аңыздарға сәйкес, мұнда 19 ғасырда Ресей империясына қарсы ұлт-азаттық көтерілістің қатысушылары жасырынған. Сонымен қатар, үңгірден орта ғасырларға тән суреттер табылған, бұл осында адамдардың ежелден мекен еткенін көрсетеді. Осыдан-ақ, Кенесары үңгірінің өткен тарих пен бүгінгіні байланыстыратын Қазақстандағы маңызды тарихи және мәдени ескерткіші екенін байқауға болады.
Үңгір орналасқан жер флора мен фаунаға бай. Мұнда сіз таулы климаттың қатал жағдайларына бейімделген қауырсын, бетеге, жусан тәрізді өсімдіктердің көптеген түрлерін кездестіре аласыз. Үңгір мен оған іргелес аумақтардың фаунасы да өте алуан түрлі тау ешкілері, арқарлар, қасқырлар, түлкілер, сондай-ақ, құстар мен жәндіктердің көптеген түрі мекендейді.
Кенесары үңгірі археологиялық қазынаның бай көзі болып табылады. Көптеген экспедиция кезінде онда ежелгі үңгір суреттері, қыш ыдыстар, тас құралдары және басқа да артефактілер табылды. Ортағасырлық дәуірге жататын қоныстардың қалдықтары, сондай-ақ көшпелі халықтардың жерлеу рәсімдерінің ерекшеліктерін ашатын жерлеу орындары ең құнды олжа болып саналады. Үңгірді одан әрі археологиялық зерттеу жаңа құнды жаңалықтар әкелетіні сөзсіз.
Кенесары үңгірі осы жердің бірегей табиғи және тарихи қазыналарын ашқысы келетін көптеген турист үшін тартымды. Үңгірге жаяу және атпен жетуге болады. Жолдардың әрқайсысы айналадағы таулар мен шатқалдардың көркем көріністерін тамашалауға мүмкіндік береді. Ең танымал бағыт Абылай хан алаңынан басталып, бір бағытқа шамамен бір сағатты алады. Кенесары үңгіріне бару – Қазақстанның ежелгі тарихымен және таза табиғатымен байланыста болудың бірегей мүмкіндігі.
Өзінің бірегейлігі мен мәдени-тарихи құндылығына байланысты Кенесары үңгірі Қазақстанның билігі мен табиғат қорғау ұйымдары тарапынан ерекше назар аударатын нысан болып саналады. Бұл табиғи ескерткішті сақтау және қорғау бойынша түрлі шаралар қабылданып жатыр. Жергілікті тұрғындар мен қонақтарға үңгірге және оның айналасына зиян келтіруге қатаң тыйым салынған. Осы күш-жігердің арқасында Кенесары үңгірі туристер үшін аймақтың басты көрікті жерлерінің бірі болып қала береді.
«Бурабай даму» ЖШС ұйымдастыруымен жүзеге асырылатын Кенесары хан үңгіріне жаяу экскурсия 4 сағатты алады. Туристер үңгірге жету үшін күрделі жолмен гидтің көмегімен қызықты саяхат жасауына болады.
Үңгір қарағайлардың арасында орналасқан, адамның көзінен тасада. Үңгірге барар жолда Бурабай көлінің көркем жағалауымен серуендеп, тіпті ұлттық саябақта мекен ететін тиін, суыр, бұғы тәрізді жабайы аңдарды қызықтауға болады. Жалпы, Ұлттық парк аумағында 20-дан астам бағыт бойынша экскурсия өтеді. Жаяу, автомобиль, велосипед, су, ат, тау жолы сияқты әр түрлі маршруттар қарастырылған.
